Kultura
Muzeum Miejskie powstało w roku 1925 z inicjatywy dyrektora Państwowego Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego Tadeusza Chralewskiego. Po likwidacji seminarium zbiory przekazano Sekcji Miłośników Żywiecczyzny przy Kole Towarzystwa Szkoły Ludowej w Żywcu. Po II wojnie światowej reaktywowano placówkę jako Muzeum Państwowe, a od 1950 roku jego siedziba mieści się w zabytkowym budynku przy ulicy Kościuszki (tzw. Siejbie), uważanym za najstarszy budynek miasta. W roku 2005 muzeum zostało przeniesione do odnowionego Starego Zamku. Muzeum jest placówką wielodziałową. W działach Historii i Sztuki oraz Archeologicznym prezentowana jest stała ekspozycja "Historia i tradycja miasta Żywca".
Żywiecka Biblioteka Samorządowa
Żywiecka Biblioteka Samorządowa w Żywcu jest główną biblioteką publiczną miasta i powiatu. Gromadzone w bibliotece zbiory mają charakter uniwersalny. Około 7600 czytelnikom biblioteka oferuje ponad 103 000 woluminów, 10 500 kaset "książki mówionej", 500 edukacyjnych kaset wideo, przezrocza, a w zbiorach obcojęzycznych książki w językach : angielskim, francuskim, niemieckim i słowackim. Biblioteka pełni funkcję ośrodka informacji biblioteczno-bibliograficznej, udziela pomocy instrukcyjno-metodycznej i szkoleniowej bibliotekom publicznym działającym na terenie powiatu żywieckiego. Służy zaspokajaniu potrzeb informacyjnych mieszkańców powiatu, upowszechnianiu wiedzy i nauki, rozwojowi kultury. Organizuje różnego rodzaju formy pracy z czytelnikiem, szczególnie dziecięcym, służące popularyzacji książki i czytelnictwa. Z myślą o najmłodszych użytkownikach biblioteki w Oddziale dla Dzieci działa teatrzyk kukiełkowy oraz urządzono "Kącik Malucha".
Biblioteka Pedagogiczna Żywiec, ul. Jagiellońska 15, tel. 033-861-35-64
Placówka służy przede wszystkim nauczycielom oraz studentom wszystkich wydziałów studiów dziennych i zaocznych. Mieści się tu księgozbiór, wypożyczalnia oraz dwie czytelnie: ogólna i bibliograficzna. Gromadzone od 1951 roku zbiory mają charakter wyłącznie naukowy i pedagogiczny. Znajdują się tu także 30-letnie ciągi przeszło 70 tytułów czasopism naukowych. Jest to największy tego typu zbiór piśmiennictwa na terenie Żywca i Żywiecczyzny.
Zespół Pieśni i Tańca "Ziemia Żywiecka"
Miejskie Centrum Kultury Żywiec, Al.Wolności 4 tel. 033-475-11-60
Miejskie Centrum Kultury w Żywcu jest samorządową instytucją kultury powołaną Uchwałą Rady Miejskiej, utworzoną w wyniku likwidacji Międzyszkolnego Ośrodka Kultury i Sportu w Żywcu oraz na bazie Amfiteatru pod Grojcem i klubów środowiskowych przejętych z Zespołu Zamkowo - Parkowego w Żywcu.
Celem instytucji jest zaspokajanie potrzeb kulturalnych mieszkańców Żywca poprzez tworzenie i upowszechnianie różnych dziedzin kultury oraz sztuki profesjonalnej i amatorskiej. Ważnym zadaniem jest koordynacja działań kulturalnych mająca na celu rozwijanie zaangażowania i aktywnego uczestnictwa mieszkańców w życiu kulturalnym miasta.
Zgodnie z ustawą o prowadzeniu działalności kulturalnej oraz statutem Miejskiego Centrum Kultury realizowane są następujące zadania:
- organizowanie przeglądów, koncertów i festiwali,
- prowadzenie pracowni artystycznych dla dzieci, młodzieży i dorosłych,
- prowadzanie różnorodnych sekcji i kół zainteresowań (sekcje teatralne, sekcje muzyczno- wokalne, sekcje tańca, sekcje rytmiki, sekcje aerobicu, sekcje modelarstwa, sekcje plastyczne, sekcje akrobatyki, sekcja filmowa, sekcja fotograficzna, sekcja astronomiczna, warsztaty dziennikarskie, zajęcia kulturalne i artystyczne dla dzieci niepełnosprawnych),
prowadzenie nadzoru merytorycznego nad działalnością podległych klubów środowiskowych:
- Klub "AKWARIUM" Os. 700 - LECIA pawilon 9B tel. 033 475 07 96,
- Klub "OGRÓDEK" Os. Parkowe, 34-300 Żywiec tel. 033 475 07 95,
- Klub "GLOBIK" ul. Sporyska 37, 34-300 Żywiec tel. 033 475 07 92,
- Klub "PAPIERNIK" ul. Ks. Pr.St. Słonki 23,34-300 Żywiec tel. 033 475 66 86,
- Klub "ŚRUBKA" ul. Grunwaldzka 13 tel. 033 475 07 93 email - srubka13@op.pl www.zywiec.net.pl ,
- "Żywiecka Szkoła Tradycji" z siedzibą w Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej w Żywcu przy ul. Zamkowej tel. 033/861 34 20
- Klub Środowiskowy MCK ul. Moszczanicka 26, 34-300 Żywiec
- Klub Środowiskowy MCK w Oczkowie przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym Nr 2 w Oczkowie,
- organizowanie konkursów w różnych dziedzinach sztuki,
- pozyskiwanie środków pozabudżetowych z funduszy krajowych i zagranicznych.
W celu uzupełnienia oferty zajęć dla dzieci, młodzieży i dorosłych Centrum współpracuje z Pełnomocnikiem Burmistrza d/s Profilaktyki i Przeciwdziałania Alkoholizmowi, z placówkami oświatowymi, instytucjami kultury, fundacjami i wszystkimi chętnymi do współpracy na rzecz rozwoju działalności kulturalnej. W Miejskim Centrum Kultury organizowane są różnego rodzaju konferencje, sympozja, inauguracje roku akademickiego, uroczystości okolicznościowe, występy zespołów, kapel oraz teatrów.
Kluby Środowiskowe MCK
Towarzystwo Przyjaciół Żywieckiej Orkiestry Dętej - Żywiecka Orkiestra Dęta
Towarzystwo Przyjaciół Żywieckiej Orkiestry Dętej - Żywiecka Orkiestra Dęta powstało na przełomie lat 1947 i 48 przy Fabryce Śrub "Śrubena". Zespół może się poszczycić czołowymi miejscami na konkursach zarówno krajowych, jak i zagranicznych, m.in. jest laureatem Grand Prix na międzynarodowym Konkursie Orkiestr Dętych w Denain we Francji. Koncertowała we Włoszech, w Belgii, Francji, Niemczech oraz na Ukrainie i Słowacji. Posiada bardzo urozmaicony repertuar pozwalający zaspokoić różnorodne gusta muzyczne.
Towarzystwo Miłośników Beskidzkiej Orkiestry Dętej
Towarzystwo Miłośników Beskidzkiej Orkiestry Dętej powstało w 1998 roku, aby kontynuować przeszło 75-letnie tradycje zespołu założonego przy Żywieckich Zakładach Papierniczych "Solali". Przez cały czas swojego istnienia składała się z muzyków amatorów i uczestniczyła w imprezach krajowych, jak i zagranicznych, ciesząc się popularnością wśród słuchaczy oraz zdobywając czołowe miejsca w wielu konkursach. W jej repertuarze znajduje się muzyka marszowa, poważna i rozrywkowa.
Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej Żywiec, ul. Zamkowa 4 tel. 033-861-34-20
Głównym celem powstałego w 1954 roku towarzystwa jest wszechstronne rozwijanie i upowszechnianie wartości kulturowych regionu żywieckiego przez odczyty, wydawnictwa, artykuły prasowe, widowiska regionalne, wystawy i konkursy. Szczególną opieką otacza ono regionalną twórczość artystyczną, gwarę, strój, pieśni i muzykę ludową. Z jego inicjatywy powstało w 1956 roku. Muzeum regionalne w Żywcu oraz przeprowadzono wykopaliska archeologiczne na Grojcu, podczas których odkryto pozostałości kultury łużyckiej sprzed 2500 lat. Staraniem towarzystwa ukazało się do chwili obecnej 140 książek i broszur o Żywiecczyźnie m.in. Dziejopis Żywiecki, Inwentarze dóbr żywieckich, Bibliografia Żywiecczyzny, Pieśni ludowe Ziemi Żywieckiej, Żywiec - rys Historyczny, Słownik gwary górali żywieckich oraz wiele tomików poezji członków Grupy Literackiej "Gronie", która działa przy towarzystwie już blisko 45 lat. Towarzystwo organizuje spotkania z poetami ludowymi i znanymi pisarzami oraz ciekawe odczyty w ramach cyklu "Studium wiedzy o Żywiecczyźnie". Od 1987 roku prezesem Towarzystwa jest Józef Janoszek. Przez swoje oddziały w Warszawie, Krakowie, Porąbce i Gilowicach towarzystwo propaguje także kulturę i piękno regionu żywieckiego na terenie całej Polski. Pełna historia TMZŻ Biblioteka Żywiecka
Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych "Żywieckie Gody" ( styczeń-luty ) Po raz pierwszy został zorganizowany w styczniu 1969 roku jako Przegląd Grup Kolędniczych powiatu Żywieckiego. W 1976 roku nazwę "Żywieckie Gody" zmieniono na "Beskidzki Karnawał", w którym udział brały zespoły z regionów położonych w Beskidach. W latach późniejszych powrócono do tradycyjnej nazwy, jednak kształt imprezy pozostał nie zmieniony. Przeglądowi towarzyszą wystawy twórczości ludowej tematycznie związane z tradycjami Świąt Bożego Narodzenia.
Tydzień Kultury Beskidzkiej ( lipiec-sierpień ) Jest to najstarsza i największa impreza folklorystyczna w Europie, w której uczestniczy co roku przeciętnie 80 zespołów, w tym 20 zagranicznych, kapele, soliści, twórcy ludowi. Odbywające się podczas jej trwania występy zespołów i grup folklorystycznych porywają widzów autentyzmem i żywiołowością wykonania oraz pieczołowitym doborem elementów programu.
Festiwal Górali Polskich ( lipiec-sierpień ) Podczas tej imprezy ożywa całe piękno i bogactwo kulturowego dorobku polskich górali i właśnie ona jest najważniejszym w kraju forum służącym jego kultywowaniu i upowszechnianiu. Polscy górale przyjeżdżają tu na własny festiwal, mogą się spotkać, zaprezentować swój dorobek, porównać osiągnięcia, a także skorzystać z fachowej konsultacji. Zespoły prezentują programy inspirowane tradycją, obrzędowością i zwyczajami oraz te bardziej widowiskowe, stylizowane.